شیرینی ای که همانند سوهانی که آهن را میبرد، غذای را بریده و هضم می کند، سوهان قم است.
تاریخچه دقیق اولین سوهان در شهر قم به دوره قاجار نسبت داده میشود؛ در سالهای ۱۲۸۹ تا ۱۲۹۰ هجری خورشیدی و اولین بار برای مراسم افتتاح صحن عقیق بارگاه حضرت معصومه در شهر مقدس قم تولید شده است.
سوهان یک نوع شیرینی سنتی ایران است که در تهیه آن آرد، جوانه گندم، روغن، شکر، زعفران، زرده تخم مرغ، هل و پسته به کار میرود. ویژگی بارز این نوع شیرینی در جوانه گندم آن است که خاصیت انرژی بخشی زیادی دارد.
البته ترکیبات حلوای سوهان در ابتدا شامل: آرد، شکر، روغن، پسته، زعفران، هل و گلاب بوده که به صورت حلوای نرمی طبخ میشدهاست، ولی کمکم با افزودن ترکیبات دیگری همچون زرده تخم مرغ و نیز جایگزینی آرد جوانه گندم به جای آرد گندم خاصیت سفتی و شکنندگی به این شیرینی افزوده شد که بر میزان ماندگاری محصول نیز افزود.
زرده تخم مرغ کمک به باقی ماندن روغن در ترکیب و عدم خشکی سوهان میگردد و جوانه گندم هم باعث میشود ارزش غذایی سوهان بسیار افزایش پیدا کند.
انواع سوهان عبارتند از: سوهان گل نازک، لقمهای، گزی و کادویی که تفاوت آنها در شکل و قالب می باشد.
خواص سوهان
این محصول به سبب دارا بودن جوانه گندم، پروتئین فراوانی دارد و منبع فوق العاده ای از ویتامینها و مواد معدنی بویژه ویتامینهای گروه B و E و آرام بخش اعصاب و روان است و از همه مهمتر جوانه گندم موجود در این محصول به دلیل داشتن قندهای طبیعی باعث ذخیره سازی انرژی در ماهیچه ها و نیز بهبود عملکرد عضلانی و جلوگیری از خستگی و بی حالی می شود.
کره یا روغنهای گیاه بکار رفته در سوهان، کالری آنرا افزایش می دهد و بر قابلیت جویدن، طعم، عطر و مدت زمان ماندگاری آن می افزاید.
شکر نیز موجب شیرین کردن، بهبود رنگ و ماندگاری بالای سوهان می شود.
تخم مرغ هم به دلیل دارا بودن پروتئین، چربی و قسمت عمده ای از ویتامینها، ارزش غذایی محصول را افزایش داده و منجر به تردی و تازگی محصول می شود.
پسته به علت داشتن مواد مغذی چون پتاسیم و آهن از اهمیت بسیاری برخوردار است، برای آرامش و تنظیم ضربان قلب و آرام کردن اعصاب مفید است، کلسترول بد را کاهش داده و به تقویت معده نیز کمک می کند لذا افزودن آن به سوهان باعث بالابردن خواص کیفی محصول می گردد.
فواید سوهان
سوهان شیرینی لذیذی است که از ارزش غذایی و درمانی قابلملاحظهای برخوردار می باشد، چون در پخت آن از افزودنیهای مصنوعی استفاده نمی شود بلکه برای تهیه سوهان کره حیوانی را با جوانه پرفایدۀ گندم و زردۀ تخم مرغ در هم میآمیزند و با زعفران و هل نشاط آور و گلاب معطر میکنند . سپس آن را با خوشطعمترین خشکبار ایران یعنی پسته و بادام می آرایند لذا سرشار از انرژی و ویتامین است.